Είναι μια χρόνια, προοδευτική πάθηση του δέρματος της άκρας πόσθης και της πεϊκής βαλάνου των αγοριών. Η αιτία της είναι άγνωστή και μάλλον πολυπαραγοντική. Πιθανώς, σε κάποιες περιπτώσεις έχει και γονιδιακή βάση διότι έχει περιγραφεί σε μονοζυγωτικά δίδυμα αγόρια. Εμαφνίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο δέρμα των έξω γεννητικών οργάνων (83% όλων των περιπτώσεων).
Στα αγόρια προσβάλλει το δέρμα της άκρας πόσθης και της βαλάνου. Προοδευτικά συρρικνώνει το δέρμα της άκρας πόσθης το καθιστά σκληρό λευκωπό και εύθραυστο (βλ. εικόνα). Παραμορφώνει την εμφάνισή της και σχεδόν πάντα προκαλεί αδυναμία της αποκάλυψης της βαλάνου (φίμωση). Σε όσα παιδιά η βάλανος αποκαλύφθηκε (κατά τη διάρκεια της επέμβασης περιτομής), βρέθηκαν πάνω της οι ίδιες λευκωπές σκληρές ουλές οι οποίες καθιστούν την αποκόλληση της άκρας πόσθης από τη βαλάνου εξαιρετικά δύσκολη και πάντα καταλαμβάνουν και στενεύουν το έξω στομίου της ουρήθρας.
Εικόνα 1: Σκληροατροφική βαλανοποσθίτιδα
Όντας ασυμπτωματική στα αρχικά της στάδια, η σκληροατροφική βαλανοποσθίτιδα εμφανίζεται με ήπιο ερύθημα και λεύκανση στη πολύ άκρη της πόσθης. Όταν προχωρήσει αρκετά, μπορεί να προκαλεί τοπικό κνησμό, αίσθημα καύσου κατά την ούρηση, επώδυνές στύσεις, δυσουρικά φαινόμενα, μειωμένη ακτίνα ούρησης και ουρηθρίτιδα με ή χωρίς πυώδεις εκκρίσεις. Στα περισσότερα αγόρια δεν είναι δυνατή η αποκάλυψη της πεϊκής βαλάνου (δευτεροπαθής φίμωση), ενώ εκείνα που υπερβαίνουν τον πόνο και την αποκαλύπτουν βίαια, μπορεί να συμβεί παραφίμωση (αδυναμία της επαναφοράς της άκρας πόσθης στην αρχική της θέση).
Πόσο συχνή είναι;
Η μέση ηλικία εμφάνισης της σκληροατροφικής βαλανοποσθίτιδας είναι τα 6,5 έτη. (από 3 μέχρι 16 ετών). Υπάρχουν γνωστά μικροσκοπικά ιστοπαθολογικά χαρακτηριστικά της πάθησης. Αυτά αναγνωρίστηκαν από τους παθολογανατόμους στα δέρμα του 85% των αγοριών που περιτμήθηκαν λόγω της λευκωπής ανένδοτης ουλής στην άκρας πόσθη.
Αν κανείς εξετάσει 150 χιλιάδες ασθενείς όλων των ηλικιών (από 2 ετών μέχρι και 90 ετών) θα βρει 108 (0,070%) άτομα με σκληροατροφική βαλανοποσθίτιδα. Η πάθηση έχει διπλάσια συχνότητα στην τρίτη δεκαετία της ζωής. Οι άνθρωποι αφρικανικής και ισπανικής καταγωγής έχουν διπλάσια συχνότητα της πάθησης σε σχέση με τους λευκούς (11 περιστατικά ανά 10.000 πληθυσμού των Αφρικανών 11 περιστατικά ανά 10.000 πληθυσμοί των Ισπανών και μόλις 5 περιστατικά ανά 10.000 πληθυσμού των λευκών).
Αδρά ένας άνδρας ανάμεσα στους 300 με 1000 έχει σκληροατροφική βαλανοποσθίτιδα.
Πρόγνωση και θεραπεία
Η προχωρημένη σκληροατροφική βαλανοποσθίτιδα δεν μπορεί να ιαθεί με φάρμακα η από μόνη της. Μόνο η αρχική, ασυμπτωματική της μορφή η οποία δυστυχώς σχεδόν ποτέ δεν αναγνωρίζεται έγκαιρα, μπορεί να ιαθεί με την τοπική εφαρμογή κορτιζονούχων αλοιφών ή κρέμας. Αυτό δεν βοηθά ούτε σε καμία περίπτωση της προκεχωρημένης πάθησης, βοηθά μόνο η τυπική περιτομή.
Αν η σκληροατροφική βαλανοποσθίτιδα παραμεληθεί μπορεί να προκαλέσει οξεία ή χρόνια επίσχεση ούρων και τελικά να βλάψει ακόμη και τους νεφρούς.
Σε ενήλικες οι επώδυνες στύσεις αναγκάζουν σε διακοπή της ερωτικής δραστηριότητας.
Σε μερικές περιπτώσεις των ενηλίκων που δεν υποβλήθηκαν σε περιτομή, μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο του πέους και να αναγκάσει τους ουρολόγους να αφαιρέσουν ολόκληρο το όργανο.
Στα αγόρια μετά τη θεραπευτική περιτομή και ειδικά με την έναρξη της εφηβείας, η επιθετικότητα της πάθησης καταλαγιάζει. Εκεί όπου υπήρξε σημαντική προσβολή - στένωση του έξω στομίου της ουρήθρας μπορεί να χρειαστούν επιπρόσθετες μικρές επεμβάσεις με σκοπό την διεύρυνση του στομίου.
Η πλειονότητα των ασθενών παρουσιάζει σταδιακή ίαση της πάθησης μετά την περιτομή, αν και η άμεση μετεγχειρητική τους περίοδος είναι ελαφρώς πιο επώδυνη σε σύγκριση με εκείνους που περιτμήθηκαν για άλλους λόγους.
Ευχαριστώ για την προσοχή.